Την 4η έκθεση για την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης “για μια στρατηγική που εγγυάται προσβάσιμη, οικονομικά προσιτή, ασφαλή και βιώσιμη ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους”, έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Κομισιόν. Σύμφωνα με την έκθεση, η ΕΕ “είναι ήδη παγκοσμίως πρωτοπόρα στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής” και καταγράφεται ότι “οι ευρωπαϊκές πολιτικές που εφαρμόσθηκαν την τελευταία πενταετία σε όλους τους τομείς πολιτικής οδήγησαν την ΕΕ στον σωστό δρόμο για να ενστερνιστεί πλήρως τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, με την αξιοποίηση των οικονομικών ευκαιριών που προσφέρει, τη δημιουργία ανάπτυξης και θέσεων εργασίας και ένα υγιέστερο περιβάλλον για τους καταναλωτές”.
Σύμφωνα με το κείμενο της έκθεσης, η δημιουργία της Ενεργειακής Ένωσης απαιτούσε στενή συνεργασία μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών και όλων των τμημάτων της κοινωνίας, έχει συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, μέσω της διασύνδεσης των εθνικών αγορών, της περαιτέρω διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας, της ανάπτυξης των εγχώριων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της εφαρμογής μέτρων ενεργειακής απόδοσης και της προώθησης ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για επενδύσεις.
Σύμφωνα με την έκθεση και όπως ανέφερε ο Αντιπρόεδρος Σέφκοβιτς κατά την παρουσίαση της έκθεσης μόνο δύο Κ-Μ (η Κύπρος και η Μάλτα) δεν έχουν πρόσβαση σε τρεις διαφορετικές πηγές φυσικού αερίου.
“Οι προσπάθειες αυτές πρέπει να διατηρηθούν για να διασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και οι ανταγωνιστικές τιμές ενέργειας”, προειδοποιεί η έκθεση.
Επιπλέον για την επίτευξη του οικονομικού της δυναμικού και την προώθηση της κλιματικής ουδετερότητας, η Ενεργειακή Ένωση πρέπει τώρα να εδραιωθεί σταθερά, αναφέρει η έκθεση και σημειώνει ότι η εφαρμογή του νέου νομικού πλαισίου και των ευνοϊκών δράσεων προσελκύουν επενδύσεις που θα αναπτύξουν ολόκληρη την οικονομία της Ευρώπης και θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα προωθήσουν την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.
“Αυτές οι προσπάθειες πρέπει πλέον να διπλασιαστούν για να αποκομίσουν περαιτέρω οφέλη”. “Η μετάβαση πρέπει να είναι δίκαιη και κοινωνικά αποδεκτή”. “Οι κοινωνικές επιπτώσεις της διαδικασίας πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο των πολιτικών από την αρχή”, σημειώνεται.
Μετά την αξιολόγηση του σχεδίου εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα που υπέβαλαν τα κράτη μέλη και τις συστάσεις που εξέδωσε η Κομισιόν, ως τις 30 Ιουνίου 2019, τα κράτη μέλη θα εγκρίνουν τα τελικά τους σχέδια πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2019 και η επόμενη έκθεση θαδημοσιευθεί πριν από τον Οκτώβριο του 2020.
Αναλυτικά, η έκθεση καταγράφει ότι οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και η κατανάλωση ενέργειας αποσυνδέονται όλο και περισσότερο από την οικονομική ανάπτυξη. Η μετάβαση σε μια σύγχρονη, χαμηλών εκπομπών άνθρακα και ενεργειακά αποδοτική οικονομία βρίσκεται σε εξέλιξη και η Ευρώπη βρίσκεται σε μια αξιόπιστη οδό για την εκπλήρωση των δεσμεύσεων της συμφωνίας του Παρισιού. Η ΕΕ βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου της για το 2020 όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (δηλαδή μείωση των εκπομπών κατά 20% έως το 2020 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990). Μεταξύ 1990 και 2017, η οικονομία της ΕΕ αυξήθηκε κατά 58%, ενώ οι εκπομπές μειώθηκαν κατά 22%, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία που υπέβαλαν τα κράτη μέλη.
Ωστόσο, υπάρχει ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης των προσπαθειών για την επίτευξη του στόχου ενεργειακής απόδοσης του 2020. Η πιο πρόσφατη ανάλυση δείχνει ότι μετά από μια σταδιακή μείωση μεταξύ του 2007 και του 2014, η κατανάλωση ενέργειας άρχισε να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια και είναι τώρα λίγο πάνω από τη γραμμική τροχιά για τους στόχους του 2020. Αυτό οφείλεται στις διακυμάνσεις των καιρικών συνθηκών, ιδιαίτερα τα πιο κρύα έτη 2015 και 2016, αλλά και στην αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας και των χαμηλών τιμών του πετρελαίου.
Η ένταση της ενέργειας στη βιομηχανία εξακολούθησε να βελτιώνεται κατά 22% μεταξύ του 2005 και του 2017 και η εξοικονόμηση ενέργειας βοήθησε πράγματι να αντισταθμιστεί μέρος των επιπτώσεων αυτών των αυξήσεων. Ωστόσο, δεν ήταν επαρκείς για να διατηρηθεί η συνολική κατανάλωση σε καθοδική τάση.
Ενώ ο στόχος ενεργειακής απόδοσης για το 2020 παραμένει ακόμα εφικτός, η συνεχιζόμενη αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας θα μπορούσε να τον θέσει σε κίνδυνο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Κομισιόν συγκρότησε Task Force με τα κράτη μέλη για να κινητοποιήσει τις προσπάθειες και να εκμεταλλευτεί πλήρως τις δυνατότητες ενεργειακής απόδοσης.
Στον τομέα των μεταφορών, η κατανάλωση ενέργειας και οι εκπομπές μειώθηκαν μεταξύ του 2007 και του 2013, και τώρα είναι περίπου στα επίπεδα του 2005. Ο θετικός αντίκτυπος των πολιτικών αποδοτικότητας (και, σε μικρότερο βαθμό, ο θετικός αντίκτυπος της μετατόπισης των μεταφορών στις μεταφορές) αντισταθμίστηκε από την αύξηση της μεταφορικής δραστηριότητας και τη χαμηλή χρησιμοποίηση της μεταφορικής ικανότητας στις οδικές εμπορευματικές μεταφορές.
Επιπλέον η έκθεση καταγράφει ότι η ισχυρή ανάπτυξη συνεχίστηκε στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αλλά με άνιση ανάπτυξη.
Από το 2014, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της ΕΕ έχει αυξηθεί σημαντικά, φθάνοντας το 17,5% το 2017. Οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καθοδηγούνται όλο και περισσότερο από αποφάσεις αγοράς και τα κράτη μέλη χορηγούν όλο και περισσότερο στήριξη για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέσω ανταγωνιστικών προσφορών και εξασφαλίζουν ότι οι εγκαταστάσεις ανανεώσιμης ενέργειας ενσωματώνονται στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπως απαιτείται από τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις. Αυτό έχει μειώσει σημαντικά το κόστος της ανανεώσιμης ανάπτυξης. Ωστόσο, η διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ποικίλλει μεταξύ των τομέων, ενώ η ανανεώσιμη ενέργεια φθάνει το 30,8% στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά μόνο το 19,5% στον τομέα θέρμανσης και ψύξης και το 7,6% στον τομέα των μεταφορών. Ο ρυθμός αύξησης του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επιβραδύνθηκε επίσης από το 2014.
Ενώ η ΕΕ βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη των στόχων της για την ανανεώσιμη ενέργεια το 2020, πρέπει να ενισχυθούν οι προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων του 2030, προειδοποιεί η έκθεση.
Ακολούθως καταγράφεται ότι το 2017, 11 κράτη μέλη είχαν ήδη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πάνω από τους στόχους τους για το 2020. Επιπλέον, 21 κράτη μέλη κάλυψαν ή υπερέβησαν τη μέση ενδεικτική πορεία τους από την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για τη διετή περίοδο 2017-2018. Τα υπόλοιπα 7 κράτη μέλη χρειάστηκαν να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη συμμόρφωση με τη μέση πορεία του 2017-2018 έως το 2020. Ωστόσο, για 11 κράτη μέλη, οι πολιτικές που σχεδιάζονται ή εφαρμόζονται σήμερα για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας φαίνονται ανεπαρκείς για την επίτευξη των στόχω χωρίς μηχανισμούς συνεργασίας. Επιπλέον, για 7 κράτη μέλη, υπάρχει κάποια αβεβαιότητα ως προς το εάν θα επιτύχουν τους στόχους για την ανανεώσιμη ενέργεια το 2020.
Τέλος καταγράφεται ότι έχει σημειωθεί ικανοποιητική πρόοδος προς μια πιο ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Οι αποφάσεις για την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία έδωσαν κυρίως στους πελάτες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης ένα αποτελεσματικό εργαλείο για να διασφαλίσουν ότι έχουν πρόσβαση σε πιο ανταγωνιστικές τιμές του φυσικού αερίου.
Όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, η μετρήσιμη μείωση των τιμών χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας κατά 6,4% μεταξύ 2010 και 2017 συνέβαλε στη μείωση του κόστους ενέργειας για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία κατά 6% και 30% αντίστοιχα. Ωστόσο, η αύξηση των τελών δικτύου καθώς και οι φόροι και οι εισφορές οδήγησαν στη μέση αύξηση των τελικών τιμών καταναλωτή κατά 19,3% για τα νοικοκυριά και κατά 8,7% για τους βιομηχανικούς καταναλωτές στην ΕΕ κατά την ίδια περίοδο. Οι φόροι και οι εισφορές που σχετίζονται με την ενέργεια αντιπροσωπεύουν έως και το 40% των τιμών λιανικής ενέργειας για τα νοικοκυριά, καταγράφει η έκθεση.
Πηγή: https://energypress.gr